Advent 2014: “Verlangen naar vrede”

Het adventsproject van dit jaar gaat over een woord met een bijzonder mooie betekenis: vrede. Het woord ‘vrede’ is de vertaling van het Hebreeuwse woord ‘sjalom’. Het heeft de betekenis van welzijn, ‘het gaat heel goed met je’, een diep gelukkig zijn met God, jezelf en anderen. Vanaf het begin van de wereld is het Gods bedoeling geweest dat er vrede zou zijn in Zijn schepping voor dieren, mensen, families, gemeenschappen en landen.
Helaas is er veel fout gegaan waardoor onvrede en onrecht en nog veel meer narigheid hoogtij vieren. Toch mogen we vanuit de Bijbel geloven dat het Gods plan is dat er opnieuw een wereld van sjalom komt. Jezus speelt in dat plan de belangrijkste rol; Hij wordt ook de Vredevorst genoemd. Ook het land waarin Jezus geboren is, speelt een belangrijke rol. Nu horen we vaak van geweld en dreiging, maar ooit zal God van Israël een plek van sjalom maken. Het land en de hoofdstad Jeruzalem (stad van vrede) zullen dan eindelijk in vriendschap met andere mensen en landen kunnen leven.

1e advent: Woorden en daden van vrede
Schriftlezingen: Exodus 40 :17 – 38
Numeri 6 : 22-27

Het volk Israël trekt door de woestijn op weg vanuit Egypte naar het beloofde land Kanaän. Mozes, hun leider, zegt tegen hen: ‘De Here God heeft gevraagd of jullie mooie dingen willen verzamelen voor Hem, bijv. goud, zilver, wol, stoffen, planken. Met al die dingen gaan we een tabernakel maken. Dat is een tent voor God waarin Hij wil wonen,’ Iedereen wil graag iets geven. De mensen zijn blij dat God bij hen wil wonen. Ze gaan hard aan het werk.
Als de tabernakel klaar is, gaat er een wolk boven hangen. Iedereen weet dan: ‘de Here God woont bij ons’. ’s Nachts is er een soort vuur in de wolk. Dan weten de mensen dus ook: ‘God is bij ons’.
De mensen die bij de tabernakel gaan werken, zijn de priesters en Levieten. Aäron wordt hogepriester en zijn zonen worden priester. De Levieten helpen de priesters. Zo wil God het. God wil ook dat de priesters het volk zegenen. Het zijn woorden van God voor het volk van God: ‘De Here wil jullie zegenen en beschermen; de Here wil Zijn licht over jullie laten schijnen en jullie genade geven. De Here wil Zijn oog op jullie gericht houden en vrede geven.’ Het zijn woorden die de dominee ook vaak zegt aan het einde van de kerkdienst!

In de Bijbel staat precies opgeschreven hoe de tabernakel eruit ziet. Om de tent heen is een soort hek gemaakt van witte linnen kleden. Binnen dit hek staat een brandofferaltaar, een wasbak en de tent. De tent is verdeeld in twee kamers: het heilige en het heilige der heiligen. In het heilige staat een kandelaar met zeven olielampen die altijd brandt, een tafel met toonbroden en het reukofferaltaar. Het heilige der heiligen is een kleinere kamer waar een bijzondere kist (de Ark) in staat. In de Ark liggen de stenen platen waarop de Wet staat. De Wet van God bestaat eigenlijk uit tien regels om in vrede met God en elkaar te leven. Het zijn de Tien Woorden van het verbond tussen God en Israël. God weet ook dat het best heel moeilijk is je daar altijd aan te houden. En daarom heeft God gezegd dat er bovenop die ark een verzoendeksel moet komen. Het woord ‘verzoenen’ betekent eigenlijk: ‘Ik maak het weer goed’. Eén keer per jaar moet de hogepriester het bloed van een lam op het verzoendeksel sprenkelen. Dat betekent iets heel bijzonders: als God naar beneden kijkt in de Ark, dan ziet Hij de Wet en dan ziet Hij ook meteen alle dingen die wij niet goed doen. Maar als op het verzoendeksel het bloed van een lam is gedruppeld, dan kijkt God alleen naar het deksel en niet meer naar de Wet en naar alles wat mensen fout doen.
God vindt het heel belangrijk dat we dat goed onthouden en daarom heeft Hij opdracht gegeven om er een belangrijke dag van te maken in Israël: Grote Verzoendag of Jom Kippoer (Dag van de Vergeving).

Link naar advent:
Het verzoendeksel met het bloed van het lam staat symbool voor Jezus die vrede kan brengen tussen God en mensen. Jezus wordt ook het Lam genoemd. Door het lijden van Jezus worden de zonden afgedekt. Ook wordt Jezus onze Hogepriester in de hemel genoemd. Jezus staat, net als de hogepriester, tussen God en de mensen in. Hij is het Middel (de Middelaar) waardoor er vrede kan komen tussen God en mensen. Volgende week is het Heilig Avondmaal. Dan denken we daar ook aan.

2e advent: De Vredevorst
Schriftlezingen: 1 Kronieken 22 : 6 – 16
Jesaja 9 : 1 – 6

Als de Israëlieten in het beloofde land Kanaän komen, wordt de ark naar Jeruzalem gebracht. De rest van de tabernakel wordt in Gibeon neergezet.
David wordt koning en hij wil heel graag een stenen huis bouwen voor de Here God. Maar God vindt dat niet goed omdat David een ‘vechtkoning’ is. God zegt tegen David: ‘je zoon Salomo mag dat doen, want hij is een koning van vrede. Als Salomo koning is, begint hij met de bouw van de tempel op de berg Sion in de stad Jeruzalem. Het wordt een heel bijzonder gebouw, veel mooier en groter dan vroeger de tabernakel. Maar dit huis kan ook blijven staan. De tabernakel moest steeds afgebroken worden. De indeling van de tempel lijkt wel op de tabernakel; ook de voorwerpen die in de tempel komen te staan, zijn ongeveer hetzelfde, maar dan veel mooier. Als de tempel klaar is, wordt er feest gevierd. De ark met het verzoendeksel wordt eerbiedig in het heilige der heiligen gezet. (voor de betekenis zie 1e adventszondag).
Koning Salomo knielt neer in de nieuwe tempel en vraagt: ‘Here God wilt U bij ons wonen. Wilt U naar ons luisteren als we verdriet hebben of bang zijn? En als we verkeerde dingen hebben gedaan, wilt U het ons dan vergeven zodat er weer vrede komt tussen U en ons?’ En dan komt er een wolk, de wolk van God zelf, en vult de tempel. De Here God laat zo zien dat Hij in de tempel woont.
Salomo is een goede en wijze koning geweest. Hij heeft God in een droom gevraagd om wijsheid en God heeft hem dat gegeven. Bovendien heeft God hem veel rijkdom gegeven en vrede met de buurlanden.

Link naar advent:
Tussen Salomo en Jezus zijn overeenkomsten:
Jezus wordt de Vredevorst genoemd; de naam ‘Salomo’ betekent ‘Vrede’. De naam Salomo heeft namelijk te maken met het Hebreeuwse woord ‘sjalom’ wat ‘vrede’ betekent.
Tijdens de regering van Salomo was er vrede. Ook Jezus wordt Koning van een Vrederijk.
Koning Salomo is beroemd geworden om zijn wijze rechtspraak. Als Jezus Koning is, zal er ook recht en gerechtigheid zijn.

3e advent: De stad van vrede
Schriftlezingen: Micha 4 : 1 – 8
Jesaja 60 : 14b – 22
Psalm 122: 6 – 9

Vandaag gaat het over een stad die heel vaak genoemd wordt in de Bijbel: de stad Jeruzalem. Het is ook nu nog de hoofdstad van Israël. Jeruzalem wordt ‘de Heilige Stad’ genoemd of ‘de Stad van Vrede’. Jeruzalem heet wel ‘de Stad van Vrede’, maar er is altijd veel oorlog in en om Jeruzalem geweest. In de Bijbel staat een lied waarin staat dat we God mogen vragen om vrede voor Jeruzalem.

Jezus is vaak in Jeruzalem geweest. In Jeruzalem is Hij naar de tempel gegaan, de plaats waar God, Zijn Vader dicht bij de mensen wil zijn. In Jeruzalem heeft Jezus voor de laatste maal het paasfeest gevierd en daarna is Hij naar een stille tuin gegaan om te bidden. In die tuin wordt Hij verraden en gearresteerd. De volgende dag is Hij vermoord, opgehangen aan het kruis. Na drie dagen gaat er een gerucht door Jeruzalem dat Jezus is gezien. ‘Hij leeft’, zeggen sommigen, en het blijkt waar te zijn! In Jeruzalem op de Olijfberg neemt Jezus afscheid van zijn vrienden en wordt Hij opgenomen in een wolk. Terwijl de discipelen Hem verward nastaren, zegt een engel: Jezus zal op dezelfde manier terugkomen! En de discipelen zijn daarna begonnen om de boodschap van Jezus te vertellen vanuit Jeruzalem over de hele wereld.
Jezus heeft ons ook een prachtige toekomst beloofd samen met God. Er komt een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Uit de hemel, de woonplaats van God, komt een nieuw Jeruzalem neerdalen, zo mooi als een bruid. De stad straalt! De zon hoeft niet meer te schijnen want God Zelf zal het Licht zijn. Er zal geen verdriet of onrecht meer zijn. In de stad heerst vrede en recht. Als de mensen wapens hebben, dan smeden ze die om tot landbouwwerktuigen, want er zal nooit meer oorlog komen.
Nu is het nog niet zover. Maar Jezus heeft gezegd: ‘verlies nooit de moed, zoek nu al naar vrede en verlang maar naar die tijd van vrede die nooit meer ophoudt.’

Link naar advent:
Jezus is de eerste keer als een klein kind naar de aarde gekomen. Jezus komt de tweede keer terug als Koning. Hij zal komen op de Olijfberg in Jeruzalem en Hij zal alles nieuw maken, en Hij zal Koning worden in het nieuw Jeruzalem.

4e advent: Profetie van vrede
Schriftlezingen: Lukas 1 : 67 – 79
Johannes 14 : 22 – 28

De priester Zacharias en zijn vrouw Elisabeth wonen in de bergen van Judea. Op een dag is het Zacharias’ beurt om in de tempel te werken. Plotseling staat er een engel naast hem. Zacharias schrikt vreselijk, maar de engel zegt: ‘Je hoeft niet te schrikken; ik heb een boodschap voor je: over ongeveer een jaar krijg je een zoon, die je Johannes moet noemen. Hij mag de mensen iets vertellen waar ze al heel lang op wachten. Hij mag vertellen dat de Messias, de Gezalfde eraan komt. De bijzondere Koning uit Davids geslacht.’ Zacharias kan het eigenlijk niet geloven en vraagt de engel om een teken. ‘dit is je teken’, zegt de engel een beetje boos, ‘je zult niet meer kunnen spreken totdat het kind geboren is’. En vanaf die tijd kan Zacharias niet meer praten. Elisabeth wordt inderdaad zwanger (terwijl ze al oud is). Dan gebeurt er nog iets bijzonders. Hun nichtje Maria komt logeren. Bij haar is ook een engel geweest. Zij zal de moeder worden van Jezus, de Messias, Gods Zoon.
Als Elisabeth bevallen is en Zacharias de naam van de baby op wil schrijven (Johannes), kan hij opeens weer spreken! Zacharias is zo blij; de Heilige Geest laat hem een profetie zeggen. Een profetie is een boodschap waarin iets staat over nu en ook over de toekomst. Zacharias zegt: ‘Dank aan de Heer! Hij heeft Zijn volk opgezocht. Hij wil Zijn volk redden. En jij Johannes, mijn zoon, jij mag gaan vertellen dat de langverwachte Koning er eindelijk aankomt. Deze Koning zal ons de weg wijzen naar de vrede.’

Link naar advent:
Zacharias profeteert over Jezus die zal komen om mensen te redden.

1e kerstdag: Vrede op aarde
Schriftlezingen: Lukas 2 : 1 – 20

In het dorpje Nazareth in Galilea woont het meisje Maria. Jozef de timmerman is haar vriend. Ze wonen nog niet samen. Graag willen ze met elkaar trouwen.
Op een dag verschijnt de engel Gabriël aan Maria. Gabriël zegt: ‘Maria, je zult een zoon krijgen. Hij zal Jezus heten. Het wordt een bijzonder kind. De Zoon van God. De Redder!.’ ‘Maar dat kan toch helemaal niet’ zegt Maria verbaasd. ‘Ik ben nog niet getrouwd, dus hoe kan ik dan een kind krijgen?’ ‘Wacht maar af’, zegt Gabriël.
En Maria is inderdaad zwanger. Ze vertelt aan Jozef dat ze een kind krijgt. Jozef schrikt. Toch wil Jozef nog steeds met haar trouwen. Hij hoort bij Maria en het kind.
Op een dag komt er een soldaat van de Romeinse keizer naar Nazareth met belangrijk nieuws over een volkstelling. Hiervoor moeten Maria en Jozef op reis naar Bethlehem. Voor Maria is de reis zwaar. Ze is in verwachting en de baby kan elk moment komen.
Als ze in Bethlehem zijn, en ze eindelijk een plekje hebben gevonden om te verblijven, wordt midden in de nacht Jezus geboren. Het kind waarvan de engel Gabriël heeft gesproken. Maria wikkelt Jezus in doeken en legt hem in een voerbak. Meer hadden ze op dat moment niet.
In de buurt van de stal houden herders de wacht bij hun schapen. Opeens is er fel licht te zien aan de hemel. Het is een engel. ‘Wees niet bang’, zegt de engel. ‘Ik heb goed nieuws voor jullie. Er is een heel bijzonder kind geboren in een stal in Bethlehem, de Redder!.’ Plotseling verschijnen er nog veel meer engelen. Ze prijzen God: ‘Eer aan God en vrede op aarde.’ Als de engelen weer weg zijn, gaan de herders op weg naar de stal. Daar vinden ze Jozef en Maria en de pasgeboren Jezus in de voerbak. De herders knielen voor Jezus neer. Ze vertellen Maria en Jozef over de engelen. Iedereen die het hoort wordt er helemaal stil en blij van. Dit is een heel bijzonder Kind. Dit Kind wil vrede brengen tussen God en mensen en mensen onderling.

Creatieve verwerking:
Aan het begin van de kerkdienst geeft de predikant de kindernevendienst (KND) ruimte om het adventsproject toe te lichten.
De leiding van de KND vraagt de kinderen uit de kerk naar voren te komen.
Op de beamer verschijnt een foto met de minister van Vrede en zijn koffer.
Tegelijk komt er een ‘echte’ minister van Vrede binnen met zijn koffer. Op de koffer staat: eerste zondag van Advent of tweede zondag van Advent enzovoort.
Er vindt vervolgens een kort vraag- en antwoordgesprek plaats tussen de leiding van de KND en de minister van Vrede waarbij het de bedoeling is dat kinderen lettergrepen ophalen uit de kerkzaal.
Daarna bevestigt de KND leiding een tekening met woorden aan de preekstoel:

1e advent: tekening van de ark met het verzoendeksel (+ TIEN WOORDEN en VERZOENING)
2e advent: tekening van kroon (+ SJALOM en RECHTVAARDIGHEID)
3e advent: tekening van (nieuw) Jeruzalem (+ WAPENSTILSTAND en JERUZALEM)
4e advent: tekening van bordje met krijt + naam Johannes (+ GELOVEN en VERTROUWEN)
Kerst: tekening van kribbe (+ JEZUS en LIEFDE)

Na het toneelspel worden de adventskaarsen aangestoken, elke zondag één kaars meer. Daarna wordt het stapellied gezongen met pianobegeleiding.
In de kindernevendienst wordt elke keer gezongen, gebeden, een verhaal verteld en maken de kinderen een tekening of een werkje toegespitst op hun leeftijd.

1e advent:
KND leiding:
Goedemorgen, wat een eer om deze ochtend de minister van Vrede hier te mogen ontvangen! Waar bent u de laatste tijd zoal mee bezig?

Minister van Vrede:
Ik ben een vredesboodschap aan het schrijven om op 1e kerstdag voor te lezen, maar dat is best moeilijk. Ik kan wel wat tips gebruiken. Er is mij verteld dat er in deze zaal onder de stoelen woordstukjes liggen die ik kan verwerken in mijn kersttoespraak.

KND leiding:
Dan lijkt het me goed dat iedereen even onder de stoel kijkt. Er zijn vast een paar kinderen die de woorden willen ophalen.

Kinderen halen lettergrepen op en maken er een woord van. Ook op de beamer verschijnen de lettergrepen:
TIEN WOOR DEN = Tien Woorden
VER ZOE NING = Verzoening

Minister van Vrede:
Ik vind deze woorden zeer nuttig voor de kersttoespraak. Ik stop ze in mijn koffer en neem ze mee. Bedankt voor deze vredige tip!

2e advent:
KND leiding:
Goedemorgen minister van Vrede. Fijn dat u er weer bent! Heeft u iets kunnen doen met de woorden van vorige week?

Minister van Vrede:
Jazeker, ik ben tot de conclusie gekomen dat die Tien Woorden heel belangrijk zijn om in vrede met elkaar te leven. En Verzoening is heel belangrijk om weer vrede met God te krijgen.
Maar ik kan voor mijn kersttoespraak nog wel wat tips gebruiken. Misschien ligt er weer wat onder de stoelen.

Kinderen halen lettergrepen op en maken er een woord van. Ook op de beamer verschijnen de lettergrepen:
SJA LOM = Sjalom
RECHT VAAR DIG HEID = Rechtvaardigheid

Minister van Vrede:
Moeilijke woorden hoor! Maar wel zeer nuttig! Luister straks maar goed wat deze woorden betekenen.

3e advent:
KND leiding:
Goedemorgen, minister van Vrede. Hartelijk welkom! Had u wat aan de woorden van vorige week?

Minister van Vrede:
Zeker wel! Sjalom is het mooiste woord dat bestaat. Het betekent dat het heel goed met je gaat. Nou dat is een teken van vrede. En wat is het belangrijk dat er geen onrecht is. Vrede en rechtvaardigheid horen helemaal bij elkaar.
Maar ook voor komende week wil ik graag weer wat tips voor mijn kersttoespraak.. Wil iedereen nog eens kijken onder de stoelen?

Kinderen halen lettergrepen op en maken er een woord van. Ook op de beamer verschijnen de lettergrepen:
WA PEN STIL STAND = Wapenstilstand
JE RU ZA LEM = Jeruzalem

Minister van Vrede:
Nou, deze woorden stop ik ook in mijn koffer. Ik ga hier goed over nadenken!

4e advent:
KND leiding:
Goedemorgen minister van Vrede. Wat fijn u weer te ontmoeten! Lukte het om de woorden van vorige week te gebruiken?

Minister van Vrede:
Dat lukte heel goed. Wapens horen bij oorlog. Als er oorlog is, is er geen vrede. Maar sommige landen blijven maar oorlog voeren. Daarom is het heel mooi om te hopen op het nieuwe Jeruzalem waar mensen van hun wapens bijvoorbeeld een snoeimes of een spade maken.
Mijn kersttoespraak is al bijna klaar. Liggen er soms nog een paar woorden onder de stoelen?

Kinderen halen lettergrepen op en maken er een woord van. Ook op de beamer verschijnen de lettergrepen:
GE LO VEN = Geloven
VER TROU WEN = Vertrouwen

Minister van Vrede:
Mooie woorden om vredig over na te denken! Ik stop ze in mijn koffer en neem ze mee!

Kerst:
KND leiding:
Goedemorgen Minister van Vrede! Wat een toepasselijke dag om hier te zijn. Heeft u een kersttoespraak met een vredesboodschap voor ons?

Minister van Vrede:
Nou, ik heb eigenlijk nog twee woorden nodig, dan is de toespraak klaar. Bij wie liggen ze onder de stoel?

Kinderen halen lettergrepen op en maken er een woord van. Ook op de beamer verschijnen de lettergrepen.
JE ZUS = Jezus
LIEF DE = Liefde

Minister van Vrede:
Dank jullie wel. Jullie hebben mij heel goed geholpen.
Willen jullie de vredesboodschap horen? Luister goed!

‘God heeft ons de Tien Woorden gegeven. Als we altijd doen wat er in de Tien Woorden staat, is er rechtvaardigheid en vrede: sjalom.
Helaas gaat dat nog wel eens mis. God zegt dan niet: ‘Nou, Ik ben boos; Ik ben helemaal klaar met jullie!’, nee, Hij wil heel graag dat er telkens weer verzoening komt tussen God en mensen. Daarom wordt Jezus, Gods Zoon, geboren. En wie gelooft in Jezus, mag er op vertrouwen dat er ooit een dag komt dat Hij onze Koning van Vrede is in de nieuwe stad van Vrede. Daarom roepen we nu al iedereen op om alvast te oefenen voor die dag, om lief te hebben, de wapens neer te leggen en geen oorlog meer te voeren; niet meer in het groot en niet meer in het klein.’

KND leiding:
Prachtig! Dank u wel. We hangen de laatste letters op. Ik heb er niets meer aan toe te voegen.

Stapellied:
melodie: O Kindeke klein; o Kindeke teer (anoniem; traditioneel kerstlied; 1650)
tekst: Jozien Baars

1e advent: Sjalom van de Heer, voor jou en voor mij
die vrede maakt gelukkig en blij!
Een priester spreekt in de woestijn
Gods woorden die vol vrede zijn.
Sjalom van de Heer, want Vrede is Hij!

2e advent: Sjalom van de Heer, voor jou en voor mij
die vrede maakt gelukkig en blij!
Een Vredevorst heel wijs en rijk
geen koning is aan Hem gelijk!
Sjalom van de Heer, want Vrede is Hij!

3e advent: Sjalom van de Heer, voor jou en voor mij
die vrede maakt gelukkig en blij!
Een stad van vrede zonder zwaard;
een nieuwe hemel; nieuwe aard’.
Sjalom van de Heer, want Vrede is Hij!

4e advent: Sjalom van de Heer, voor jou en voor mij
die vrede maakt gelukkig en blij!
Het licht schijnt in de duisternis
en wijst waar echte vrede is.
Sjalom van de Heer, want Vrede is Hij!

kerst: Sjalom van de Heer, voor jou en voor mij
die vrede maakt gelukkig en blij!
De eng’len prijzen God de Heer;
het Kind van Vrede daalt nu neer
Sjalom van de Heer, want Vrede is Hij!